Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ συναντήθηκε τη Δευτέρα στο Αμπού Ντάμπι με τον ισχυρό άνδρα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Μοχάμεντ μπεν Ζάγιεντ, μια ιστορική συνάντηση που σηματοδοτεί μια “νέα πραγματικότητα” στην περιοχή.
Οι εμπορικές σχέσεις ήταν στο επίκεντρο των συνομιλιών κατά τη δεύτερη ημέρα της επίσκεψης του Μπένετ, η πρώτη αρχηγού της ισραηλινής κυβέρνησης σε αραβική μοναρχία του Κόλπου.
Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε την ώρα που το εβραϊκό κράτος πιέζει υπέρ της διατήρησης των κυρώσεων κατά του Ιράν, ορκισμένου εχθρού του και σημαντικού οικονομικού εταίρου των Εμιράτων.
Ο Μπένετ έγινε δεκτός από τον πρίγκιπα διάδοχο του Αμπού Ντάμπι Μοχάμεντ μπεν Ζάγιεντ στο ιδιωτικό του ανάκτορο, όπου συνομίλησαν επί τέσσερις και πλέον ώρες, σύμφωνα με ισραηλινούς αξιωματούχους.
Ο Μοχάμεντ μπεν Ζάγιεντ “εξέφρασε την ελπίδα η επίσκεψη αυτή να συμβάλει σε θετικές εξελίξεις στη (διμερή) συνεργασία”, σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων των Εμιράτων WAM.
Οι δύο άνδρες συζήτησαν “τρόπους συνεργασίας” στις “επενδύσεις, την οικονομία, το εμπόριο και την ανάπτυξη, κυρίως στους τομείς της γεωργίας, της επισιτιστικής ασφάλειας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των υψηλών τεχνολογιών και της υγείας”, σύμφωνα με το WAM.
Ο Μπένετ μιλώντας στο WAM έκανε λόγο για μια “νέα πραγματικότητα” στην περιοχή.
Σε βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού στο τέλος της επίσκεψής του, ο Μπένετ χαιρέτισε τις “άμεσες, ενδελεχείς και σχετικές συνομιλίες” που αφορούσαν τις δύο χώρες μας, την περιοχή, την οικονομία μας, τις τεχνολογίες μας και αυτό που μπορούμε να κάνουμε από κοινού”.
“Γυρίζω στο Ισραήλ πολύ αισιόδοξος όσον αφορά το γεγονός ότι η σχέση αυτή (με τα Εμιράτα) μπορεί να είναι παράδειγμα για το πώς μπορούμε να κάνουμε ειρήνη εδώ στη Μέση Ανατολή”, πρόσθεσε.
Ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα
Η επίσκεψη του Μπένετ στο Αμπού Ντάμπι πραγματοποιήθηκε έναν και πλέον χρόνο μετά την υπογραφή συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των δυο χωρών στις 15 Σεπτεμβρίου 2020. Το Μπαχρέιν είχε υπογράψει την ίδια ημέρα όμοια συμφωνία και οι δυο αυτές χώρες έγιναν οι πρώτες αραβικές μοναρχίες του Κόλπου που εξομάλυναν δημόσια τις σχέσεις τους με το Ισραήλ.
‘Εκτοτε, τα Εμιράτα και το εβραϊκό κράτος σύναψαν εμπορικές συμφωνίες σε διάφορους τομείς.
“Οι Εμιρατιανοί ενδιαφέρονται για την εμπειρία του Μπένετ στον τομέα των υψηλών τεχνολογιών και των επιχειρήσεων καθώς και για την ισραηλινή καινοτομία γενικότερα”, δήλωσε πηγή στους κόλπους της ισραηλινής αντιπροσωπείας.
Πέρα από την οικονομία, το θέμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν εγείρει κοινές ανησυχίες στο Ισραήλ και τους νέους του εταίρους του Κόλπου.
Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών, μέσω των Ευρωπαίων, επαναλήφθηκαν στα τέλη Νοεμβρίου σε μια προσπάθεια αναβίωσης της συμφωνίας του 2015 στόχος της οποίας είναι να εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει ατομική βόμβα.
Οι ΗΠΑ αποχώρησαν το 2018 από τη συμφωνία και επανέφεραν τις κυρώσεις τους σε βάρος του Ιράν, το οποίο σταδιακά αποδεσμεύτηκε από τους περιορισμούς του πυρηνικού του προγράμματος, προκαλώντας τις διεθνείς ανησυχίες παρότι η Τεχεράνη διαψεύδει ότι επιδιώκει να κατασκευάσει ατομική βόμβα.
Ο Μπένετ παρότρυνε τις μεγάλες δυνάμεις να σταματήσουν τις διαπραγματεύσεις, κατηγορώντας την Τεχεράνη για “πυρηνικό εκβιασμό” και δηλώνοντας ότι το Ιράν μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε χαλάρωση των κυρώσεων για να ενισχύσει το στρατιωτικό του οπλοστάσιο κατά του Ισραήλ.
Επιφυλακτικότητα
Τα Εμιράτα τηρούν μια πιο προσεκτική στάση απέναντι στο Ιράν.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, σεΐχης Ταχνούν μπεν Ζάγιεντ, μετέβη στην Τεχεράνη, πρώτη επίσκεψη σε πέντε χρόνια ενός τόσο υψηλόβαθμου αξιωματούχου των Εμιράτων. Η Τεχεράνη εξέφρασε τότε την ελπίδα να ανοίξει μια νέα σελίδα με τα Εμιράτα.
Στις 11 Νοεμβρίου, τα Εμιράτα και το Μπαχρέιν διεξήγαγαν τις πρώτες κοινές ναυτικές ασκήσεις με το εβραϊκό κράτος, με στόχο τη “βελτίωση των συλλογικών τους ικανοτήτων στη θαλάσσια ασφάλεια”, σύμφωνα με το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό.
Το Ιράν κατηγορείται συχνά ότι διεξάγει εχθρικές επιχειρήσεις στα ύδατα του Κόλπου.
Την επίσκεψη του Μπένετ γενικά παρακολούθησαν ελάχιστα τα μέσα ενημέρωσης των Εμιράτων, ο τοπικός και ο αραβικός πληθυσμός εξακολουθούν να παραμένουν πολύ αλληλέγγυοι προς τους Παλαιστίνιους και εχθρικοί προς το εβραϊκό κράτος.
Στα Εμιράτα όπως και στο Μπαχρέιν, η κριτική κατά του Ισραήλ δεν λείπει, αλλά συχνά σταματά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι δημόσιες καταδίκες κατά των κυβερνήσεων είναι σπάνιες σε αυτές τις χώρες που κατηγορούνται ότι φιμώνουν τους διαφωνούντες.
Η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ διέρρηξε δεκαετίες αραβικής συναίνεσης που απέκλειε τη σύναψη επίσημων δεσμών χωρίς επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, αρχίζοντας από το τέλος της κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ.
